दक्षिण अमेरिका कुठे आहे?
दक्षिण अमेरिका पश्चिम गोलार्धात आढळते. खंडाचा बहुतांश भाग दक्षिण गोलार्धात आहे, जरी खंडाच्या उत्तरेकडील काही भाग उत्तर गोलार्धात येतात. उत्तर गोलार्धातील विभागात व्हेनेझुएला, गयाना, फ्रेंच गयाना, सुरीनाम, ब्राझीलचा काही भाग, इक्वाडोरचा काही भाग आणि जवळजवळ संपूर्ण कोलंबिया यांचा समावेश होतो.
पनामाचा इस्थमस उत्तर अमेरिका आणि दक्षिण अमेरिका वेगळे करतो, जिथे डॅरियन पर्वत दोन खंडांमधील विभाजन रेषा मानली जाते. कधीकधी, विभाजन रेषा पनामा कालवा मानली जाते. काही वर्गीकरणानुसार, दक्षिण अमेरिका हा अमेरिकेचा एक उपखंड म्हणून पाहिला जातो. – populated country in the south american
दक्षिण अमेरिकेचे क्षेत्रफळ 17,840,000 किमी 2 किंवा पृथ्वीच्या एकूण भूभागाच्या 11.98% आहे. क्षेत्रफळानुसार, आशिया, आफ्रिका आणि उत्तर अमेरिकेनंतर दक्षिण अमेरिका हा जगातील चौथा सर्वात मोठा खंड आहे.
दक्षिण अमेरिका जमिनीच्या क्षेत्रफळानुसार युरोपपेक्षा जवळजवळ दुप्पट आहे आणि रशियापेक्षा किरकोळ मोठी आहे. दक्षिण अमेरिकेला सुमारे 25,427 किमी लांबीची किनारपट्टी आहे. दक्षिण अमेरिकेत चार भिन्न टाइम झोन आहेत: UTC -5, UTC -4, UTC -3, आणि UTC -2. – largest country in south america
दक्षिण अमेरिकेची लोकसंख्या 420,458,044 पेक्षा जास्त आहे आणि लोकसंख्येची घनता 21 लोक प्रति किमी 2 आहे .
208.2 दशलक्ष लोकांसह, दक्षिण अमेरिकेतील सर्वात जास्त लोकसंख्या असलेला देश ब्राझील आहे, त्यानंतर 49.6 दशलक्ष लोकांसह कोलंबिया आणि 43.5 दशलक्ष लोकांसह अर्जेंटिना आहे.
साओ पाउलो, ब्राझील आणि लिमा, पेरू ही दक्षिण अमेरिकेतील लोकसंख्येनुसार सर्वात मोठी शहरे आहेत, ज्यात अनुक्रमे १२.० दशलक्ष आणि ८.८ दशलक्ष लोक आहेत. इतर प्रमुख शहरांमध्ये बोगोटा, कोलंबिया (७.८ दशलक्ष), रिओ दी जानेरो, ब्राझील (६.५ दशलक्ष) आणि सॅंटियागो, चिली (५.५ दशलक्ष) यांचा समावेश आहे.
देश – South america countries
8,515,799 चौरस किलोमीटर असलेला ब्राझील हा दक्षिण अमेरिकेतील सर्वात मोठा देश आहे. ब्राझीलला ७,४९१ चौरस किलोमीटरचा किनारा लाभला आहे. केवळ इक्वाडोर आणि चिली वगळता दक्षिण अमेरिकेतील जवळजवळ प्रत्येक देशाची सीमा ब्राझीलला लागून आहे.
ब्राझीलचे क्षेत्रफळ दक्षिण अमेरिकेच्या एकूण भूभागाच्या ४७.३% आहे. सुरीनाम हा दक्षिण अमेरिकेतील सर्वात लहान देश आहे. देश एकूण 163,820 चौरस किलोमीटर व्यापतो. दक्षिण अमेरिकेत एकूण 12 देश आणि तीन अवलंबित्व आहेत:
| देश | राजधानी | लोकसंख्या |
|---|---|---|
| अर्जेंटिना | ब्यूनस आयर्स | ४२,१९२,४९४ |
| बोलिव्हिया | सुक्रे | 10,290,003 |
| ब्राझील | ब्राझिलिया | २०५,७१६,८९० |
| चिली | सॅंटियागो | १७,०६७,३६९ |
| कोलंबिया | बोगोटा | ४५,२३९,०७९ |
| इक्वेडोर | क्विटो | १५,२२३,६८० |
| गयाना | जॉर्जटाउन | ७४१,९०८ |
| पेरू | लिमा | २९,५४९,५१७ |
| पॅराग्वे | असुनसिओन | ६,५४१,५९१ |
| सुरीनाम | परमारिबो | ५६०,१५७ |
| उरुग्वे | माँटेव्हिडिओ | ३,३१६,३२८ |
| व्हेनेझुएला | कराकस | २८,०४७,९३८ |
अवलंबित्व
- फॉकलंड बेटे
- फ्रेंच गयाना
- दक्षिण जॉर्जिया आणि दक्षिण सँडविच बेटे
तुम्हाला तुमचे दक्षिण अमेरिकन देश माहित आहेत असे वाटते? आमची क्विझ घ्या!
दक्षिण अमेरिकेत अनेक व्यापार करार अस्तित्वात आहेत. मर्कोसुर हा एक आंतरराष्ट्रीय करार आहे जो खंडातील काही देशांमधील मुक्त व्यापाराला चालना देण्यासाठी अस्तित्वात आहे. अर्जेंटिना, ब्राझील, पॅराग्वे आणि उरुग्वे हे त्याचे पूर्ण सदस्य आहेत.
बोलिव्हिया, चिली, पेरू, कोलंबिया, इक्वेडोर आणि सुरीनाम हे त्याचे सहयोगी सदस्य आहेत. मर्कोसुरची स्थापना 1991 मध्ये असुनसिओनच्या कराराद्वारे करण्यात आली होती आणि नंतर 1994 मध्ये ओरो प्रेटोच्या कराराद्वारे त्यात सुधारणा करण्यात आली होती.
इतर संघटनांमध्ये 12 देशांचा समावेश असलेल्या युनियन ऑफ साउथ अमेरिका नेशन्सचा समावेश आहे आणि त्याचे मुख्यालय क्विटो, इक्वाडोर येथे आहे.
बोलिव्हेरियन अलायन्स फॉर द पीपल्स ऑफ अवर अमेरिका ही एक संस्था आहे जी लॅटिन अमेरिका आणि कॅरिबियन या दोन्ही देशांमधील सामाजिक, राजकीय आणि आर्थिक एकात्मता शोधते. काही दक्षिण अमेरिकन देश पॅसिफिक अलायन्स, ऑर्गनायझेशन ऑफ अमेरिकन स्टेट्स, अँडियन कम्युनिटी आणि कम्युनिटी ऑफ लॅटिन अमेरिकन आणि कॅरिबियन राज्यांचे देखील सदस्य आहेत.
दक्षिण अमेरिकेचा भूगोल – Geography of South America
दक्षिण अमेरिकेच्या स्थलाकृतिचे वर्णन एका वाडग्यासारखे आहे – त्याच्या परिघाभोवती मोठे पर्वत आहेत आणि आतील भाग तुलनेने सपाट आहे. हा खंड मुख्यतः सखल प्रदेश, उंच प्रदेश आणि अँडीज पर्वतरांगांनी बनलेला आहे, जी जगातील सर्वात लांब पर्वतश्रेणी आहे.
भूरूप
अँडीज पर्वत
अँडियन पर्वत, किंवा अँडीज, वरपासून खालपर्यंत, संपूर्ण खंडात सुमारे 7,000 किमी पसरलेले आहेत. व्हेनेझुएला, इक्वेडोर, इक्वेडोर, पेरू, बोलिव्हिया, कोलंबिया, चिली आणि अर्जेंटिना या देशांतून ही पर्वतराजी जाते. अँडीजमधील सर्वात उंच शिखर अर्जेंटिनामधील एकोनकागुआ आहे, ज्याची उंची 6,960.8 मीटर आहे. आशियाच्या बाहेर आढळणारा हा सर्वात उंच पर्वत आहे.
ऍमेझॉन बेसिन
अमेझॉन नदी, जी दक्षिण अमेरिकेच्या उत्तर-मध्य भागातून पश्चिमेकडून पूर्वेकडे वाहते, ही विसर्जनाच्या प्रमाणात जगातील सर्वात मोठी नदी आहे. काही व्याख्यांनुसार, ऍमेझॉन नदी ही जगातील सर्वात लांब नदी देखील आहे – जेव्हा नाईल नदी ही जगातील सर्वात लांब मानली जाते, तर काही अभ्यासांनी Amazon नदीसाठी पर्यायी स्त्रोत सुचवला आहे, ज्यामुळे ती जगातील सर्वात लांब असेल.
Amazon बेसिन ( Amazonia ) हे जगातील सर्वात मोठे उष्णकटिबंधीय रेन फॉरेस्टने व्यापलेले आहे आणि त्याच्या हृदयातून वाहणारी Amazon नदी आणि तिच्या 1,000 हून अधिक उपनद्या आहेत, त्यापैकी सात 1,000 मैलांपेक्षा जास्त लांबीच्या आहेत. येथे वर्षाला सरासरी 200 दिवस मोजता येण्याजोगा पाऊस पडतो आणि एकूण पाऊस बर्‍याचदा दरवर्षी 100 इंचांपर्यंत पोहोचतो.
अटाकामा वाळवंट
चिलीच्या अँडीजमध्ये विरळ लोकसंख्या असलेले आणि उंच स्थानावर असलेले , हे काहीसे लहान वाळवंट ( किंवा पठार ) एक थंड ठिकाण आहे आणि पृथ्वीवरील अशा काही वाळवंटांपैकी एक आहे जिथे पाऊस पडत नाही. हे अंदाजे 100 मैल रुंद आणि 625 मैल लांब आहे. लँडस्केप पूर्णपणे नापीक आहे आणि लहान बोरॅक्स तलाव, लावा प्रवाहाचे अवशेष आणि खारट साठे यांनी झाकलेले आहे.
ब्राझिलियन हाईलँड्स
ब्राझिलियन हायलाइट्स पूर्व, मध्य आणि दक्षिण ब्राझीलमध्ये सुमारे 1,930,511 चौरस मैल व्यापतात . उच्च प्रदेशांची समुद्रसपाटीपासून सरासरी उंची 1,000 मीटर आहे. विस्तृत भौगोलिक व्याप्तीमुळे, उच्च प्रदेश अटलांटिक, दक्षिणी आणि मध्य पठारांमध्ये विभागले गेले आहेत ज्यात प्रत्येकी भिन्न हवामान परिस्थिती तसेच वनस्पती आणि प्राणी आहेत.
सर्वात मोठी बेटे
टिएरा डेल फ्यूगोचे मोठे बेट
चिलीचे Isla Grande de Tierra del Fuego हे दक्षिण अमेरिकेतील सर्वात मोठे बेट आहे. हे 18,530 चौरस मैल व्यापते आणि 100,000 लोकसंख्या आहे.
मॅराजो
सर्व दक्षिण अमेरिकन बेटांपैकी दुसरे सर्वात मोठे माराजो बेट आहे, जे ब्राझीलमध्ये आढळते. माराजो 15,500 चौरस मैल व्यापते.
केळी बेट
7,398.59 चौरस मैल व्यापलेले बननाल बेट, ब्राझीलमधील देखील, दक्षिण अमेरिकेतील तिसरे सर्वात मोठे बेट आहे.
हवामान
दक्षिण अमेरिका हे विषुववृत्तीय ते टुंड्रापर्यंत विविध प्रकारच्या हवामान वर्गीकरणाचे घर आहे. खंडाच्या उत्तरेला, कोलंबिया आणि व्हेनेझुएला जवळ, हवामानाची परिस्थिती सामान्यतः ओले आणि दमट असते.
हीच गोष्ट अमेझॉन रेनफॉरेस्टसह विषुववृत्ताच्या जवळच्या भागांसाठी आहे. व्यापार वारे खंडाच्या ईशान्येकडील तापमानाचे नियमन करतात, याचा अर्थ सुरीनाम, फ्रेंच गयाना आणि गयाना येथील हवामान त्यांच्या पश्चिमेकडील शेजाऱ्यांपेक्षा खूपच थंड आहे.
उत्तर अर्जेंटिना आणि पॅराग्वेच्या भागात, जे मकर उष्ण कटिबंधाजवळ येतात, पाऊस विरळ असतो आणि तापमान उबदार असते. खंडाचा पश्चिम किनारा, विशेषतः चिलीमध्ये, उन्हाळ्यात कोरडा आणि उष्ण असतो, हिवाळ्यात पर्वतांवर बर्फवृष्टी होते.
अर्जेंटिनाच्या अत्यंत दक्षिणेला उप आर्क्टिक हवामान आहे. सामान्य नियमानुसार, तुम्ही जितके दक्षिणेकडे प्रवास कराल तितके तापमान थंड होईल (जरी महाद्वीपातील पर्वतीय प्रदेशांमध्ये तापमान खूपच कमी असू शकते).
वनस्पती आणि विशिष्ट प्रदेशातील किंवा कालखंडातील प्राणिजात
दक्षिण अमेरिका अत्यंत जैवविविध आहे, ज्यामध्ये वनस्पती आणि प्राण्यांच्या असंख्य अद्वितीय प्रजाती आहेत. दक्षिण अमेरिकेसाठी अद्वितीय असलेल्या काही सुप्रसिद्ध प्राण्यांमध्ये जगातील सर्वात मोठा उंदीर, कॅपीबारा, जगातील सर्वात मोठा उडणारा पक्षी, अँडियन कंडोर आणि जगातील सर्वात मोठ्या फुलपाखरांपैकी एक, ब्लर मॉर्फो यांचा समावेश आहे.
ब्राझील, कोलंबिया, इक्वेडोर, पेरू आणि व्हेनेझुएला हे पाच दक्षिण अमेरिकन देश – “मेगाडायव्हर्स” म्हणून ओळखले जातात. एक मेगाडाइव्हर्स देश हा एक देश आहे जो जगातील बहुतेक विद्यमान प्रजातींचे निवासस्थान आहे आणि स्थानिक प्रजातींची लक्षणीय संख्या आहे.
दक्षिण अमेरिकेत अनेक सक्रिय प्रदेश विवाद आहेत. यापैकी काहींमध्ये गुयाना एसेक्विबा समाविष्ट आहे, ज्यामध्ये गुयानी प्रशासन आहे परंतु व्हेनेझुएलाने दावा केला आहे. फॉकलंड बेटे सध्या ओव्हरसीज ब्रिटिश टेरिटरी म्हणून प्रशासित आहेत, परंतु अर्जेंटिनानेही त्यावर दावा केला आहे.
व्हेनेझुएलाच्या आखातावर सध्या कोलंबिया आणि व्हेनेझुएला या दोन्ही देशांचा दावा आहे. खाडी हा कॅरिबियन समुद्र आणि माराकाइबो सरोवर या दोन्हींमधील महत्त्वाचा दुवा आहे, ज्याच्या नंतरच्या खोऱ्यात मोठ्या प्रमाणात कच्चे तेल आहे.
लोकसंख्याशास्त्र – populated country in the south american
1930 च्या दशकात सुरू झालेल्या शहरीकरणाच्या कालखंडानंतर, दक्षिण अमेरिका आज जगातील सर्वाधिक शहरीकरण झालेल्या खंडांपैकी एक आहे.
असा अंदाज आहे की दक्षिण अमेरिकेतील सुमारे 80% लोकसंख्या शहरी भागात राहते (जागतिक सरासरी सुमारे 50% आहे). दक्षिण अमेरिकेतील सर्वाधिक शहरीकरण झालेले देश म्हणजे अर्जेंटिना, चिली, पॅराग्वे आणि पेरू. – the largest country of south america
भाषा
दक्षिण अमेरिका हा बहुभाषिक खंड आहे. एकूण लोकसंख्येनुसार, सर्वात लोकप्रिय भाषा पोर्तुगीज आणि स्पॅनिश आहेत. पोर्तुगीज बहुतेक ब्राझीलमध्ये बोलले जाते, जो खंडातील सर्वाधिक लोकसंख्या असलेला देश आहे.
स्पॅनिश ही दक्षिण अमेरिकेतील दुसऱ्या क्रमांकाच्या लोकांकडून बोलली जाते आणि अर्जेंटिना, पॅराग्वे, उरुग्वे, चिली, कोलंबिया, पेरू, इक्वेडोर, व्हेनेझुएला आणि बोलिव्हियामधील बहुसंख्य भाषा आहे. – biggest country in south america
फ्रान्स, फ्रेंच गयानाच्या परदेशी विभागात फ्रेंच भाषा बोलली जाते. सुरीनाममध्ये डच भाषा बोलली जाते. गयाना हा दक्षिण अमेरिकेतील एकमेव देश आहे ज्यात इंग्रजी अधिकृत भाषा आहे.
दक्षिण अमेरिकेतही मोठ्या संख्येने देशी भाषा बोलल्या जातात. सर्वात सामान्यपणे बोलली जाणारी स्वदेशी भाषा क्वेचुआ आहे, त्यानंतर ग्वारानी आणि आयमारा आहे. पेरू, इक्वेडोर आणि अगदी बोलिव्हिया सारख्या खंडाच्या उत्तरेकडील देशांमध्ये, क्वेचुआ भाषा अधिक सामान्य आहेत. – populated country in south america
अर्जेंटिना आणि बोलिव्हियामध्ये आणि विशेषतः पॅराग्वेमध्ये, गुआरानी भाषा बहुतेक वेळा बोलल्या जातात. इतर देशी भाषांमध्ये बोलिव्हिया आणि पेरूमध्ये बोलल्या जाणार्‍या आयमारा आणि उत्तर कोलंबिया आणि वायव्य व्हेनेझुएलामध्ये बोलल्या जाणार्‍या वाययू यांचा समावेश होतो. मापुडुनगुन हे चिली आणि अर्जेंटिनामध्ये बोलल्या जाणार्‍या भाषेचे नाव आहे.
धर्म – Religion
दक्षिण अमेरिका हा प्रामुख्याने ख्रिश्चनांचा खंड आहे. तथापि, खंडातील जवळपास निम्मी लोकसंख्या स्वतःला सराव न करणारी असल्याचे घोषित करते. पराग्वे (96%), इक्वाडोर (93%), बोलिव्हिया (93%) आणि व्हेनेझुएला (91%) हे सर्वाधिक ख्रिश्चनांचा दावा करणारे देश आहेत.
उरुग्वे (51%), चिली (30%) आणि कोलंबिया (22%) हे सर्वाधिक गैर-धार्मिक अनुयायी असल्याचा दावा करणारे देश आहेत. दक्षिण अमेरिकेतील इतर अल्पसंख्याक धर्मांमध्ये ज्यू, बौद्ध, इस्लाम, हिंदू, बहाई आणि शिंटो यांचा समावेश होतो. दक्षिण अमेरिकेतील प्रत्येक देश चर्च आणि राज्य वेगळे करणे ओळखतो. – countries of south america and their capitals